Roots & Zoeken

Beleid en regelgeving inzake zoekwerk en roots

  Imposante boom met prachtige wortels langs een Ethiopische weg 
Photo by Françoise Pastor

De visie van het herkomstland Ethiopië op adoptie is door de jaren heen geëvolueerd. In de beginperiode was er van de geboorteouders amper of zelden iets bekend. Sinds de jaren 2010 was het voor geboorteouders in Ethiopië meer toegelaten om, in heel moeilijke omstandigheden, hun kind toch af te staan. Dit als beschermingsmaatregel voor het kind.

Adoptiedocumenten verwezen vanaf dan ook openlijk naar het sociaal onderzoek waarin de namen van afstandsouders of familieleden werden geciteerd. Afstand van een kind omwille van verkrachting, zware sociaaleconomische problemen of het overlijden van één van de geboorteouders was vanaf dan geen uitzondering meer daar waar vroeger geboorteouders enkel kinderen konden afstaan wanneer ze aan een levensbedreigende ziekte leden. Weinig kinderen werden binnenlands geadopteerd.

In de archieven van de lokale autoriteiten in de provincie of regio werd van ieder te plaatsen kind een verslag bewaard van het sociaal onderzoek dat voorafging aan de afstand door de ouder(s). In de praktijk hadden ook adoptieouders soms angst dat de antecedenten of belangrijke achtergrondinformatie van het adoptiekind verloren zouden gaan. Deze bezorgdheid stamde nog uit de tijd toen de Ethiopische adoptiekinderen meestal ten vondeling werden gelegd of werden afgestaan door geboorteouders die ernstig ziek waren en er weinig tot geen achtergrondinformatie werd vrijgegeven. Hierdoor ontstond een tendens bij adoptieouders om reeds kort na de adoptieplaatsing van een Ethiopisch kind in hun gezin op eigen initiatief onderzoek te gaan doen naar de achtergrond van hun kind.

Ondertussen werd door de Ethiopische autoriteiten, die evolueerden naar een meer open beleid, werk gemaakt van een duidelijkere regelgeving inzake het zoeken naar roots, met als centrale bezorgdheid het kind in nood. Aan adoptieouders werd gevraagd vertrouwen te hebben in de Ethiopische overheid en niet voortijdig en op eigen initiatief een onderzoek in te stellen naar de antecedenten van hun adoptiekind. Dit wegens ‘niet toegelaten’.
Vanaf dan dienden vragen naar roots en/of antecedenten gesteld te worden in een verzoek aan de bevoegde centrale autoriteit, vergezeld met een begeleidend schrijven van de betrokken plaatsingsdienst, dit om de nodige begeleiding en omkadering gegarandeerd te zien.

Regelgeving Roots

Volgens de richtlijnen van MOWCYA, de ‘Guidelines on Inter-Country Adoption’ van 2015, is er na de adoptieprocedure een mogelijkheid tot inzage in het adoptiedossier of opvragen van informatie, en dit door:
• het adoptiekind, als deze erom verzoekt, nadat hij of zij de meerderjarige leeftijd van 18 jaar heeft bereikt
• de afstandsouder(s), die op zoek zijn naar informatie over hun geplaatst kind en dit via het betrokken weeshuis, de betrokken adoptiedienst of overheidsinstantie, voor zover zij bewijs kunnen aanleveren dat bevestigt dat zij hun kinderen) in adoptie hebben geplaats.

Procedure

De Ethiopische ambassade in Brussel doet mede dienst als aanspeekpunt indien je een (roots)reis naar je geboorteland of een zoektocht naar biologische familie plant. De ambassade kan dan contact nemen met het MOWCYA in Ethiopië en je eventueel op weg helpen met vragen naar je adoptie of achtergrond.

Er is een goede samenwerking tussen FIAC/Road to Roots en de Ethiopische ambassade dus wij kunnen je ondersteunen bij het leggen van deze contacten. Los daarvan vindt de Ethiopische ambassade het belangrijk dat geadopteerden hun Ethiopische cultuur voldoende kennen en koesteren en dus kan je er ook terecht met al je vragen over je geboorteland, toerisme en cultuur. De contactgegevens vind je hieronder bij de links.

Een goede voorbereiding met begeleiding voor zowel de geadopteerde als de biologische ouder/familie ter plaatse is cruciaal in elk zoekproces. Ook de Ethiopische instanties raden dit aan in de aanloop naar elke rootsreis. De betrokken adoptiediensten die destijds de adoptieplaatsing bemiddelden, kunnen hier mede garant voor staan.
 

Photo by Yorick R. from FreeImages